“Goh wat ben jij anders dan andere moslima’s”, zo klinkt het compliment. “Hoe anders dan?”, vraag ik terug. “Nou ja gewoon….anders”, luidt het meestal. En zo verstokt het gesprek. Want wanneer je doorvraagt, weten mensen vaak niet waarom ze iemand, anders vinden. Of ze durven het simpelweg niet hardop te uiten. Daarom vind ik dat er een andere invulling moet komen voor het woord: anders zijn.
Het suggereert namelijk niet dat je positief onderscheidend bent, maar vooral dat er een dominante norm is en dat jij daar niet aan voldoet. We hebben namelijk met elkaar besloten dat de tegenstelling van anders, normaal zijn is.
Hoe meer ik me ervan bewust ben, hoe vaker ik deze vorm van passieve uitsluiting herken. Het anders zijn is in veel gevallen puur en alleen gebaseerd op de biassen van een persoon die vervolgens op de ander worden geprojecteerd: ‘Je bent anders dan ik al voor jou heb ingekleurd’. Hoe vaak hoor je in het nieuws over mensen met een andere huidskleur. “Anders dan wie of welke? Het antwoord daarop is dus de norm!
Naar mijn bescheiden mening is ieder één, vooral bijzonder en uniek. Dat unieke uit zich primair in ons dna, dat werkelijk bij ieder persoon op deze aardbol anders is.
Wanneer je dat als uitgangspunt neemt, voldoet iedereen toch aan het anders zijn? We baseren het anders zijn dan alleen op onze persoonlijke beeldvorming en de kenmerken waaraan de ander zou moeten voldoen.
In de jeugdafdeling van de bibliotheek is er zelfs een speciale sectie met de noemer: Anders zijn. Zo weten kinderen bij het zoeken naar een boek precies wat we ‘normaal’ en wat ‘anders’ vinden.
Je vindt daar bijvoorbeeld het prentenboek Prinses Kevin van Michaël Escoffier. Een prachtig exemplaar over een jongetje die graag een roze jurk draagt. Dat bestempelen wij als anders. In het schap vind je ook boeken met verhalen over kinderen die de dingen graag op hun eigen manier doen. Dat vinden wij niet normaal, maar anders.
Zo leren wij onze kinderen op jonge leeftijd dat anders zijn niet wenselijk is. Het is eigenlijk tegenstrijdig. Want we vragen iedereen ‘normaal te doen’ en tegelijkertijd, op te vallen en te onderscheiden. Conclusie: Het is fijn als je bijzonder bent, als je maar normaal doet!
Halima Özen- Linker Wang
